تصاویر | ذکیه خدادادی ورزشکار معلول و تاریخ‌ساز افغانستانی کیست؟

راستان | ذکیه خدادادی، ورزشکار افغانستانی که با آمدن طالبان مجبور به ترک کشورش شد حالا زیر پرچم پناهجویان بازی می‌کند و می‌خواهد در پارالمپیک ۲۰۲۴ پاریس صدای زنان و معلولان در افغانستان باشد.

اولین کلمه‌ای که با شنیدن وقایع ۱۵ اوت ۲۰۲۱ به ذهن زکیه خدادادی خطور می‌کند «تاریکی» است. آن روزها در تاریخ ملت افغانستان حک شده است؛ روزی که طالبان دوباره پایتخت، شهر کابل، را تصرف کردند و میلیون‌ها افغان را ناگزیر به ترک کشور کرد.

از زمان بازگشت طالبان به قدرت، ایدئولوژی مذهبی افراطی به‌طور ناعادلانه‌ای بر زنان افغان تأثیر گذاشته است، به‌طوری‌که اکنون اکثر آن‌ها نمی‌توانند به مدرسه بروند یا حتی بدون همراهی یک مرد از خانه خارج شوند.

حالا، سه سال پس از آن روزها، زکیه خدادادی در فرانسه است. هرچند او از کابل کیلومتر‌ها دور شده است اما در آستانه شرکت در بازی‌های پارالمپیک ۲۰۲۴ همچنان رویدادهای افغانستان در خط مقدم ذهنش قرار دارد. 

این جوان ۲۵ ساله که قرار است دو هفته دیگر در مسابقه تکواندو زنان وزن ۴۷ کیلوگرم شرکت کند، به سی‌ان‌ان اسپورت می‌گوید: «این فرصتی است برای الهام‌بخشیدن به زنان و دختران افغانستان تا نشان دهیم آنها فراتر از آنچه طالبان می‌خواهد باشند، هستند. برای نشان دادن اینکه زنان افغانستان قوی هستند و می‌توانند به دستاوردهای بزرگی برسند.»

اولین بازی معجزه آسا در پارالمپیک

ذکیه خدادادی، تنها یک هفته پس از فرار از کابل، برای نخستین حضورش در مسابقات پارالمپیک خود را به توکیو، ژاپن رساند و رکوردهای جدیدی را به ثبت رساند. او در پارالمپیکی ۲۰۲۱، اولین زن تکواندوکار افغان در مسابقات پارالمپیک و همچنین اولین زنی بود که پس از بازی‌های پارالمپیک آتن در سال ۲۰۰۴ به نمایندگی از افغانستان در رقابت‌های پارالمپیک شرکت کرد.

در ابتدا، به دلیل بسته شدن تمام فرودگاه‌های بین‌المللی، او قادر به فرار از کشور نبود و از ترس طالبان در مکانی مخفی شد. او که نه می‌توانست تمرین کند و نه حتی از خانه خارج شود، مجبور شد تمرینات ورزشی خود را در حیاط پشتی خانه‌اش ادامه دهد. با وخیم‌تر شدن وضعیت او ویدیویی از خود در شبکه‌های اجتماعی منتشر کرد که در آن درخواست کمک کرده بود. این ویدیو به‌سرعت مورد توجه قرار گرفت و باعث شد که زکیه خدادادی توسط نیروی هوایی استرالیا به مکان امنی منتقل شود. او با به یاد آوردن آن روزها، می‌گوید: «به من گفتند که اگر بمانم، طالبان می‌آید و مرا می‌برد چون من یک ورزشکار زن بودم که قوانین آن‌ها را نقض می‌کردم.» او افزود: «من فقط یک انتخاب داشتم. باید می‌رفتم.»

می‌خواهم در پارالمپیک ۲۰۲۴ صدای زنان و معلولان افغانستان باشم

اگرچه این جمله اکنون به یک کلیشه تبدیل شده که بسیاری از ورزشکاران در مصاحبه‌ها بیان می‌کنند، اما وقتی زکیه خدادادی می‌گوید که برای چیزی فراتر از مدال‌ها رقابت می‌کند، این سخن دیگر کلیشه نیست. او می‌گوید: «من برای رسیدن به این نقطه از چیزهای زیادی جان سالم به در بردم. همه خطراتی که با آن‌ها مواجه شدم، از طالبان گرفته تا ایست‌های بازرسی مسلح و حتی بدتر از آن را از سر گذراندم. بنابراین اکنون که اینجا هستم، از این فرصت استفاده خواهم کرد تا صدای کسانی باشم که در افغانستان نمی‌توانند شنیده شوند.»  

او ادامه می‌دهد: «این موضوع برای من بیشتر از آنچه که می‌توانم توصیف کنم اهمیت دارد. من برای هدفی بزرگ‌تر از خودم رقابت می‌کنم. اینجا هستم تا برای زنان افغان مبارزه کنم و نشان دهم که حتی در مواجهه با جنگ، ما قوی هستیم و نمی‌توان ما را خاموش کرد.»  

این ورزشکار پارالمپیکی که نمی‌تواند از یکی از دست‌هایش استفاده کند، همچنین مصمم است که وضعیت افراد معلول تحت حاکمیت طالبان را برجسته کند. او توضیح می‌دهد: «ما به‌عنوان انسان دیده نمی‌شویم. آن‌ها ما را کمتر از انسان می‌بینند. من می‌خواهم نشان دهم که در بسیاری از جهات، ما افراد معلول حتی قوی‌تر هستیم.»

نمایندگی زنان در سراسر جهان

ذکیه خدادادی تنها به نمایندگی از زنان افغانستان نمی‌پردازد. این تکواندوکار می‌گوید که عضویت در تیم پناهجویان کمیته بین‌المللی المپیک (IOC) نیز بخش مهمی از انگیزه و ذهنیت او در آستانه بازی‌هاست. خدادی می‌گوید: «البته که برایم بسیار دردناک است که نمی‌توانم زیر پرچم افغانستان رقابت کنم، اما افتخار می‌کنم که با تیم پناهجویان هستم.»  

او ادامه می‌دهد: «در حال حاضر، زنان زیادی در سراسر جهان در حال رنج کشیدن هستند. این مشکل فقط در افغانستان نیست. شما می‌توانید در غزه، در سودان، در اوکراین ببینید که زنان در سراسر جهان در حال مبارزه و تحمل سختی‌ها هستند.»

او می‌گوید: «من می‌خواهم به جهان نشان دهم که پناهجویان آن‌گونه که اغلب به تصویر کشیده می‌شوند، نیستند. ما قوی هستیم و تنها چیزی که نیاز داریم، یک فرصت است.»  

آماده‌سازی نهایی

ذکیه خدادادی که به طور فشرده تحت نظر مربی فرانسوی خود، هابی نیاره، تمرین می‌کند، اکنون با چشم‌انداز واقعی کسب مدال وارد بازی‌ها می‌شود و در دسته ۴۷ کیلوگرم رقابت خواهد کرد.  

او در مسابقات پارا اروپا که پاییز گذشته در شهر روتردام هلند برگزار شد، مدال طلا را به‌دست آورد و احتمال دارد در مسابقات پارالمپیک امسال نیز مدال بیاورد و به نخستین پارالمپیکی مدال‌آور از افغانستان بدل شود. 

بورونیوز